proszę tędy

perf; po-; -szę, -sisz, -ś; imp, vt

* * *

- szę -sisz

1. ( nakłaniać) ask ( kogoś o coś sb for sth l. sth of sb) (kogoś, by coś zrobił sb to do sth); prosić o głos ask for the floor; prosić kogoś o przebaczenie ask sb's forgiveness; prosić kogoś o przysługę ask sb a favor, ask a favor of sb; prosić kogoś o radę/pomoc ask l. seek sb's advice/help, seek advice/help from sb; prosić kogoś o rękę propose to sb; prosić (kogoś) o pozwolenie ask (sb's) permission, ask permission (from sb); prosić o zadawanie pytań (o przewodniczącym, prelegencie) invite questions; prosić za kimś put in a (good) word for sb; czy mogę prosić o... may l. can I trouble you for...; czy mogę prosić o sól? could you pass the salt?, may I trouble you for the salt?; czy mogę prosić o uwagę? may l. could I have your attention?; czy mogę prosić Piotra? ( do telefonu) could I speak to Peter, please?; uprzejmie prosimy pasażerów o przechodzenie do wyjścia passengers are kindly requested to proceed to the exit; proszę pozostać na miejscach podczas startu ( samolotu) you are requested to remain seated during takeoff; proszę mi wierzyć believe me; proszę Pana/Pani sir/madam; proszę pana ( do nieznanego mężczyzny) mister; proszę pani,... do nauczycielki please miss,...; proszę Państwa ladies and gentlemen; proszę (bardzo) (odpowiedź na „dziękuję”) not at all, you're welcome, don't mention it; (podając l. wskazując coś) here you are; ( wyrażając zgodę) please do, go ahead; ( przepuszczając kogoś w drzwiach) after you; proszę! ( wejść) come in!; no (i) proszę! (well) what do you know!; następny, proszę! next please!; proszę? ( nalegając na powtórzenie) pardon?, excuse me?; (= czym mogę służyć?) can I help you?; proszę za mną follow me, please; proszę tędy this way, please; proszę wstać, sąd idzie all rise, the court is in session; proszę usiąść l. spocząć please, be seated, please take a seat; proszę o uśmiech! ( do zdjęcia) say cheese!; proszę o wybaczenie please accept my apologies; proszę podać wiek, stan cywilny i zawód please state your age, marital status and occupation; proszę pozdrowić ode mnie siostrę/małżonka itp. remember me to your sister/husband etc.; proszę przyjść do mnie w piątek come and see me on Friday.

2. ( zapraszać) invite ( kogoś na coś sb to l. for sth); prosić kogoś do pokoju/na herbatę ask sb in/to tea.

- nie tędy, tamtędy proszę not this way, that way please

* * *

* * *

(down) that way.

- droga asfaltowa/tłuczniowa a tarmac/macadam road

- polna droga a cart a. field track, a bypath

- boczna droga a byway, a side road

- główna droga (w mieście, między miastami) a main road; (przelotowa, krajowa) a trunk road GB, a highway US

- droga wyłącznie dla rowerów a cycle track

- droga z pierwszeństwem przejazdu/podporządkowana a road with/without right of way

- droga gruntowa a dirt road, a track

- skrzyżowanie dróg a crossroads

- droga publiczna/prywatna/dojazdowa a highway/private road/access a. service road

- droga bez przejazdu a blind alley, a cul-de-sac

- droga szybkiego ruchu a. ekspresowa a dual carriageway a. clearway GB, a freeway US

- znak „roboty na drodze” a ‘Roadworks’ sign

- droga wiedzie a. prowadzi a. biegnie ku rzece the road leads to the river

- droga skręca w lewo the road turns left

- droga rozwidla się the road forks

- proszę jechać dalej tą drogą i skręcić w lewo przy zrujnowanej stodole go straight ahead and turn left at the derelict barn

- droga karawanowa a caravan route

- podróżować drogą morską/lotniczą/kolejową to travel by sea/by air/by rail

- podróżować drogą lądową to travel overland

- transportować coś drogą powietrzną to transport sth by air

- odkryć nową drogę morską to discover a new sea route

- iść/jechać okrężną drogą to take a circuitous a. roundabout route

- nałożyć a. nadrobić drogi to go the long way round

- po drodze (na trasie) [odwiedzić, zrobić zakupy, spotkać] on the a. one’s way, along the way; przen. (przy okazji) [nauczyć się, poznać] along the way

- po a. w drodze do Dublina on the way a. en route to Dublin

- na pocztę jest mi nie po drodze the post office is out of my way

- nam było z nim nie po drodze przen. we went our separate ways

- pytać kogoś o drogę na dworzec to ask sb the way to the railway station

- znać drogę/nie znać drogi (do domu) to know/not know the way home

- wskazać komuś drogę to tell a. show sb the way

- pomylić drogę to go the wrong way

- zgubić drogę to lose one’s a. the way

- odnaleźć drogę do domu to find one’s a. the way home

- planować drogę ucieczki to plan one’s escape route

- droga ewakuacyjna an evacuation route

- droga wspinaczkowa Sport a climbing route

- kawał a. szmat a. świat drogi pot. a heck of a long way

- dzień/kilka godzin drogi od miasta (piechotą) a day’s/several hours’ march away from town; (samochodem) a day’s/several hours’ drive away from town

- być w drodze (w podróży) to be on one’s a. the way; [ustawa, premiera] to be in the pipeline przen.

- dziecko jest w drodze przen. the baby’s on its way

- jedzenie na drogę provisions

- ruszać w drogę to set off a. out (on a journey)

- być gotowym do drogi to be ready to set off a. out

- w drodze powrotnej on the way back

- droga tam i z powrotem zajęła nam godzinę the round trip took us an hour

- w drogę! (wyruszając) time to go!; (kontynuując) on we go!

- szerokiej drogi have a safe journey a. trip!

- zastawić/zablokować drogę to block the way a. road, to bar the way

- ustąpić komuś drogi to give way to sb

- zejść komuś z drogi to get out of sb’s way

- odciąć komuś drogę to cut sb off

- z drogi! get out of the way!, clear the way!, make way!

- droga wolna! (w ruchu publicznym) the road is clear!; (brak niebezpieczeństw) the coast is clear!; (rób jak chcesz) suit yourself!

- droga do (osiągnięcia) celu/zdobycia popularności the means of achieving one’s aims/of gaining popularity

- pokątne drogi zdobywania informacji/zarabiania pieniędzy devious ways a. means of obtaining information/earning money

- najlepsza droga rozwiązania konfliktu the best way to settle a conflict

- mieć przed sobą tylko jedną drogę to have no alternative

- mieć przed sobą dwie drogi to have two possibilities a. choices

- drogą dyplomatyczną/służbową through (the) diplomatic/official channels

- droga prawna a. sądowa Prawo legal action

- odstąpić od drogi prawnej to settle a case a. dispute out of court

- wstąpić na drogę prawną to take legal action

- rozstrzygać sprawę drogą polubowną Prawo to settle a case out of court

- w drodze przetargu/losowania by tender/drawing lots

- w drodze wyjątku as an exception, exceptionally

- choroby przenoszone drogą płciową sexually transmitted diseases

- drogą radiową over the radio

- na drodze do gospodarki rynkowej on the road to a/the market economy

- pomóc komuś w drodze do sławy/sukcesu to help sb on the road to fame/success

- ich drogi się rozeszły they have drifted apart

- drogi oddechowe airway

- □ droga bita Techn. a surfaced a. paved road

- droga hamowania Aut. stopping a. braking distance

- droga (do) kołowania Lotn. taxiway

- Droga Krzyżowa

- Droga Mleczna Astron. the Milky Way

- droga startowa Lotn. runway

- droga żelazna przest. railway, railroad US

■ ostatnia droga funeral rites pl a. obsequies pl

- być w drodze przen. to be on the way

- swoją drogą any way, while we’re about it

- tylko kaszlesz, ale swoją drogą mógłbyś pójść do lekarza you’re only coughing, but while you’re about it you could go to the doctor(’s)

- być na dobrej/złej drodze to be on the right/wrong track

- chadzać a. chodzić własnymi drogami to go one’s own way, to be a lone wolf

- sprowadzić a. zwieść kogoś na złą drogę to lead sb astray

- zejść na złą drogę to stray from the straight and narrow

- zawrócić ze złej drogi to get back on the straight and narrow

- szukać drogi/znaleźć drogę do kogoś to try to find/to find a way of making contact with sb

- znaleźć się na rozstajnych drogach a. na rozstajach dróg to be at a crossroads

- komu w drogę, temu czas time to hit the road a. trail US pot.

- nie tędy droga we/you are off a. way off beam pot.; we/you are on the wrong track

- wstąpił do piekieł, po drodze mu było przysł. he couldn’t have gone a longer way round

- wszystkie drogi prowadzą do Rzymu przysł. all roads lead to Rome przysł.

- droga do serca mężczyzny wiedzie przez żołądek przysł. the way to a man’s heart is through his stomach przysł.